Ken je Carcassonne? Nee? Dan raad ik je aan wel even aandachtig door deze recensie heen te lopen. Carcassonne is namelijk in onze ogen een erg leuk spel en zeker de moeite waard om te proberen. Het is best populair en heeft ondertussen al een groot aantal uitbreidingen. En geloof me, als je eenmaal start met het basisspel wil je heel snel wat nieuwe uitbreidingen proberen!
Carcassonne basisspel – nieuwe editie
Auteur: Klaas-Jurgen Wrede
Uitgever: 999Games
Speeltijd 30 minuten (met twee spelers 15-30 minuten)
2 tot 5 spelers
Doel in het bordspel Carcassonne
Je probeert de Franse stad Carcassonne op te bouwen. Dat doe je door om de beurt tegels aan te leggen en zo projecten of bouwwerken af te maken. Tegels vormen combinaties van wegen, steden, kloosters en grasvlaktes. Hoe beter en slimmer je deze aan elkaar weet de borduren, hoe meer punten het jouw kan opleveren. Hoe groter projecten worden, des te meer punten. We behandelen in deze recensie over Carcassonne alleen het basisspel. Dat kun je overigens heerlijk snel spelen, in ongeveer 15 tot 30 minuten kun je prima een spelletje Carcassonne spelen!
Start van een Carcassonne spel
Kijk en hier kunnen we kracht van Carcassonne ook even aanstippen. Want eigenlijk hoef je de spelregels maar amper door te nemen, en er is haast niets nodig om te kunnen starten!
Iedere speler krijgt 7 horigen in zijn eigen kleur en één voor op het scorebord. Er is een speciale starttegel, die komt op het midden van de tafel. Iedere speler krijgt één tegel, de rest van de tegels (totaal 72 stuks) komen op een trekstapel. Je krijgt overigens ook twee mini-uitbreidingen bij het nieuwe basisspel, daar komen we straks nog even op terug!
En dat is het eigenlijk wel. Tijd om Carcassonne te spelen!

Om en om een tegel aanleggen tijdens je beurt
De eerste speler start door zijn tegel aan te leggen aan de starttegel. Je legt tegels altijd met de regen soort aan soort. Dus een weg verbind je met een weg, stad aan stad en weide aan weide. Simpeler kan het eigenlijk niet zijn toch?
Nadat je je tegel hebt aangelegd mag je één horige op die tegel zetten, bijvoorbeeld op de stad. Staat er al een horige (van jou of een andere speler) op datzelfde project? Dan mag dat helaas niet. Wat je dan wel kunt doen is de tegel er net naast leggen en daar je horige opzetten. Wellicht kun je die tegel nog verbinden met een tegel die je in een latere beurt krijgt. Je deelt dan uiteindelijk de punten bij een gelijkstand. De speler met de meeste horigen op één project krijgt alle punten voor zichzelf. Steeds na je beurt trek je direct een nieuwe tegel van de stapel. Zo, nu is de volgende!
Welke rollen nemen horigen aan in Carcassonne?
Horigen nemen rollen aan, afhankelijk van op welk project jij ze plaatst. Oh, en dat doet er eigenlijk verder helemaal niet toe. Wij zelf gebruiken de namen helemaal niet. Buiten dat we ‘platte’ zeggen voor een boer, puur omdat deze plat op de tegels komt te leggen.
- Op een stad wordt jouw horige een ridder
- Op het klooster wordt jouw horige een monnik
- In de weide een boer (deze leg je plat)
- En op wegen een dief
Punten scoren door verschillende projecten
Steeds als het lukt een bouwwerk af te maken, worden direct de punten geteld. Stelt je maakt een weg af van in totaal 4 tegels lang, dan mag je 4 punten vooruit op het scorebord. Je pakt je horige terug en zet direct de 4 punten vooruit.
Door punten af te ronden krijg je ook je horige terug. Een goede tip om mee te nemen is dat je ervoor zorgt dat je geen horigen meer over hebt. Je kunt er beter altijd eentje achter de hand houden. Daarmee maak je dan direct kleine projectjes mee af in je beurt. Bijvoorbeeld een weggetje voor 2 of 3 punten. Kun je geen punten scoren? Dan bewaar je die laatste horige gewoon tot je volgende beurt, misschien lukt het dan weer wel.
Punten voor wegen en steden
- Afgebouwde wegen brengen 1 punt per tegel op.
- Afgebouwde steden brengen 2 punten per tegel op, plus 2 punten voor ieder wapenschild in de stad.
Punten scoren met kloosters
Een klooster is af te bouwen door deze te omringen met tegels. Je krijgt dan een vlak van 3 bij 3 tegels. Dat geeft je 9 punten bij het voltooien.
Boeren plaatsen in een weide voor extra punten tijdens de eindtelling
Met boeren kun je erg veel punten halen op het einde van het spel. Maar dan moet het wel lukken om ze slim te plaatsen op een stuk gras. Dat gras wordt dan de weide van jouw boer, en grenst tot het wordt onderbroken door bijvoorbeeld een weg of stad. Iedere stad die afgebouwd is en aangrenzend is aan de weide van de boer levert 3 punten op. Dat kan best oplopen, 8 steden is zeker geen uitzonderingen. Dat betekent 24 punten op het einde van het spel! Maar kijk wel uit, want een boer krijg je niet meer terug en ben je tot het einde toe kwijt.
Punten telling aan het einde van het spel

Als alle tegels aangelegd zijn, is het spel afgelopen. Alle onafgebouwde bouwwerken waarop een horige staat worden dan geteld. Degene met de meeste punten wint het spel.
Vergeet dan niet om ook de boeren in de weiden te tellen. Die kunnen nog heel wat punten opleveren op het einde van het spel. Het zal niet voor het eerst zijn dat iemand die al heel het spel achteraan loopt alsnog wint door goed geplaatste boeren!
- Wegen die niet afgebouwd zijn leveren 1 punt per tegel op.
- Steden die niet afgebouwd zijn brengen 1 punt per tegel en 1 punt voor iedere wapenschild op.
- Onafgebouwde kloosters geven 1 punt per landtegel (bijvoorbeeld 5 punten uit maximaal 9 punten).
- Voor boeren ontvang je 3 punten per afgebouwde stad in de weide.
Carcassonne basisspel nieuwe editie met rivier en abt
Erg leuk is dat je tegenwoordig met de nieuwe editie van het Carcassonne basisspel direct ook twee mini-uitbreidingen erbij krijgt. Dat zijn Carcassonne De Rivier en De Abt.

Bij Carcassonne De Rivier zitten 12 landtegels, in de vorm van een rivier met een starttegel en een eindtegel. De tegels van de rivier blijven apart van het basisspel, daarmee start je het spel. Om en om leg je één van de riviertegels aan. Je mag daar ook direct horigen op plaatsen.

Met mini-uitbreiding Carcassonne De Abt krijg je één extra meeple per speler, de Abt. Een hele kleine uitbreiding, maar het brengt wel een nieuwe interessante mogelijkheid met zich mee. Je mag met een Abt alleen op een klooster of een tuin gaan staan. Tuinen staan op sommige tegels in het basisspel afgebeeld. Net als een klooster maak je tuinen af door 3 bij 3 hokjes rondom de tegels compleet te maken. Beide zijn 9 punten waard. Maar, het mooiste moet nog komen. De Abt heeft een extra eigenschap, je mag hem al wegnemen van het bord voordat deze afgebouwd is. Dat mag alleen als je in jouw beurt een tegel aanlegt zonder een nieuwe horige te plaatsen. Je krijgt dan de punten naar gelang de hoeveelheid tegels die al rondom je klooster of tuin liggen.
Wat vinden wij van Carcassonne?
Dat mag wel duidelijk zijn, wij zijn lyrisch van Carcassonne! Geloof ons maar gewoon dat je geen genoeg gaat krijgen van Carcassonne. Erg leuk om met de gehele familie te spelen, en erg gemakkelijk om te introduceren voor nieuwe spelers.
Carcassonne is voornamelijk een tactisch spel, je krijgt steeds één tegel en probeert die tegel zo goed mogelijk te plaatsen. Dat neemt niet weg dat je wel strategie kan toepassen. Vooral met boeren waarmee je op het einde kan scoren moet je toch wel wat strategischer omgaan. Zeker als een weiland bijna heel het speelbord rond gaat wil jij daar liggen met een ‘platte’. En dat loopt vaak uit op een heuse strijd om de meeste boeren in dat stukje wei te krijgen.
Het enige minpuntje is dat je soms wel een beetje geluk moet hebben met je tegels. Aan de andere kant is het spel wel gewoon goed gebalanceerd. Door slim aan te leggen kun je je eigen bouwwerken verdedigen en voorkomen dat ze worden ingepikt. Of zelfs het compleet klemzetten van andere bouwwerken zodat ze niet meer af komen, door je tegel bewust op een bepaalde manier te plaatsen.
We gaven al aan dat de spelers van Carcassonne goed te volgen zijn. Tijdens het spel zal het wel eens voorkomen dat je er even niet uit komt, maar met sprekende voorbeelden in het boekje komt dat wel goed. Goede voorbeelden met puntentellingen van afgeronde wegen, steden en kloosters, en goede toelichting over boeren en de telling daarvan. En nogmaals, de Carcassonne spelregels zijn heel makkelijk uit te leggen aan nieuwe spelers. Bij ons komt het spel daarom vaak even op tafel als er iemand meespeelt die wat minder in bordspellen thuis is.
Carcassonne uitbreiding, welke is het leukst?
Voor Carcassonne is een legio aan uitbreidingen beschikbaar. Ben je benieuwd naar ons advies voor de leukste Carcassonne uitbreiding? Lees dan ook: De beste Carcassonne uitbreidingen in één overzicht.
Carcassonne Big Box 3
Mocht je Carcassonne wel wat lijken, kun je ook eens een blik werpen op de Carcassonne Big Box 3. Je krijgt daarmee echt een mooie set waar je voorlopig mee vooruit kan. En ook best voordelig, waarschijnlijk zouden 9 van de 10 mensen een uitbreiding kopen bij alleen het basisspel. Je krijgt dan een hele rijke starter kit:
- Basisspel Carcassonne (alles in nieuwe editie).
Twee complete uitbreidingen
- Carcassonne Kathedralen & Herbergen
- Carcassonne Kooplieden & Bouwmeesters
9 mini-uitbreidingen
- Carcassonne De Abt
- Carcassonne De Rivier
- Carcassonne De Vliegtuigen
- Carcassonne De Veerboten
- Carcassonne Nieuwsberichten
- Carcassonne De Goudmijnen
- Carcassonne Tovenaar & Heks
- Carcassonne De Rovers
- Carcassonne De Graancirkels