Laten we eerlijk zijn, als je eenmaal begint aan Carcassonne kun je er geen genoeg meer van krijgen. Herkenbaar, toch? Je wilt alleen maar meer en meer variaties! Carcassonne is volgens ons per definitie één van de betere bordspellen van dit moment. En eigenlijk weet ik wel zeker dat er meer mensen zo over denken. Er zijn niet voor niets al zoveel verschillende uitbreidingen voor Carcassonne. Maar ja, je kunt ze maar slecht allemaal kopen. De hoogste tijd om de beste Carcassonne uitbreidingen op een rij te zetten!

Overzicht beste en leukste Carcassonne uitbreidingen

We bespreken in dit artikel de aller leukste versies van Carcassonne. Dat doen we op basis van eigen ervaring en onze eigen mening. Dit zijn de leukste!

1. Carcassonne Kathedralen & Herbergen
2. Carcassonne Kooplieden & Bouwmeesters
3. Carcassonne De Draak, de Fee & de Jonkvrouw
4. Carcassonne De Toren
5. Carcassonne Burgemeesters en Abdijen
6. Carcassonne Graaf, Koning en Consorten
7. Carcassonne Het Circus
8. Carcassonne Schapen & Heuvels

Carcassonne uitbreiding: Kathedralen & Herbergen

In de oude versie van Carcassonne was dit ‘De Uitbreiding’, toch een wat simpele naam. Kathedralen & Herbergen staat veel gaver. En dat mag ook wel, want deze uitbreiding werkt zo goed samen met het basisspel, dat je je eigenlijk niet meer zonder kunt. Bij ons zit deze uitbreiding standaard in ons potje Carcassonne.

De naam doet het al vermoeden, het draait met deze uitbreiding echt om de kathedralen en herbergen. Herbergen zorgen voor dubbele punten voor een stuk weg. Aan het spel zitten twee kathedralen toegevoegd, tegels die volledig uit stad bestaan. Ze maken het weliswaar lastig om een stad af te krijgen, maar lukt dat je, dan wordt je beloont met 3 punten per tegel en wapenschild in de stad. Je kunt daardoor echt megaklappers maken van wel 50 of 80 punten voor één stad.

Maar, blijf wel alert. Zitten jouw tegenstanders je dwars en het lukt niet om je weg met herberg of stad met kathedraal af te bouwen? Dan krijg je 0 punten voor je bouwwerken!

Bij Kathedralen & Herbergen wordt een nieuwe horige in het spel geïntroduceerd: de ‘grote’ meeple. Deze telt voor twee!

Wat krijg je met de uitbreiding Kathedralen & Herbergen?

• 18 nieuwe landtegels (waaronder twee kathedralen en 6 herbergen)
• Iedere speler krijgt één ‘grote’ meeple: deze telt voor twee horigen
• Extra set roze meeples voor een zesde speler.

Carcassonne Kathedralen & Herbergen is te koop via bol.com en 999 Games.

Carcassonne uitbreiding: Kooplieden & Bouwmeesters

Bij Kooplieden & Bouwmeesters worden er handelswaren geïntroduceerd. Deze staan afgebeeld op een aantal stadstegels. Bouw jij de stad af, ongeacht of jij er wel of niet met horigen in staat, dan krijg jij deze handelswarenfiches. Heb je aan het einde van de spel de meeste handelswaren van één soort, dan krijg je 10 extra punten. Je kunt dus 30 extra punten halen wanneer het lukt om van alle handelswaren de meeste fiches te bemachtigen.

Ook krijgt iedere speler een bouwmeester als extra horige. Deze mag je op een weg of stad zetten waar al een van jouw horigen zich bevind. Leg je hier in een volgende beurt een tegel aan, dan mag je direct een tweede tegel trekken en aanleggen.

En dan zijn we er nog niet, iedere speler krijgt namelijk ook een varken. Plaats je dit varken bij één van je boeren die in een weide ligt, dan krijg je één punt voor iedere stad die aan deze weide grenst.

Wat krijg je met Carcassonne Kooplieden & Bouwmeesters?

• 24 nieuwe landtegels
• 20 handleswarenfiches: granen, vaten en stoffen
• De bouwmeester voor iedere speler: je mag één tegel extra leggen in je beurt bij slim gebruik
• Het varken voor iedere speler: krijg één punt extra per stad voor een boer in de weide

Carcassonne Kooplieden & Bouwmeesters is te koop via bol.com en 999 Games.

Carcassonne uitbreiding: De Draak, de Fee & de Jonkvrouw

De Draak, de Fee & de Jonkvrouw is best een flinke uitbreiding met 30 nieuwe landtegels met 4 verschillende symbolen. Ook komen er twee spelstukken bij, de draak en de jonkvrouw, die verplaatst kunnen worden door alle spelers.

De draak komt tot leven wanneer één van de 6 tegels met daarop een vulkaan afgebeeld in het spel komen. Krijgt één van de spelers daarna een tegel met een draakicoon, dan zal de draak op jacht gaan en 6 stappen zetten. De speler die aan de beurt is begint met de eerste stap, vervolgens met de klok mee steeds de volgende speler. Alle horigen op zijn pad worden verslonden en gaan terug naar de eigenaar. De draak mag overal komen, behalve op het pad waar hij al gelopen heeft en de tegel waarop de goede fee staat. Door slim te spelen zou je zo zelfs de draak klem kunnen laten lopen.

De fee komt in het spel wanneer een tegel wordt aangelegd zonder hierop een horige te plaatsen. Dan mag je, als je wilt, de fee bij een eigen horige zetten. Naast het bieden van bescherming tegen de draak kun je ook extra punten behalen. iedere beurt dat de fee samen met één van jouw horigen op een tegel staat, mag je één punt vooruit op het scorespoor. En wanneer je een bouwwerk afmaakt waar de fee op staat, krijg je 3 extra punten. De fee mag verplaatst worden door iedere speller wanneer een nieuwe landtegel aangelegd wordt zonder hierop een horige te plaatsen.

In de uitbreiding komen zes tegels met daarop een magische poort. Trek je deze, dan mag je een horige plaatsen op een willekeurig nog niet afgebouwd bouwwerk waar geen horige staat. Dat kan best handig zijn, want het gebeurt nog wel eens dat er een onbemand klooster ligt wat op enkele tegels na af is.

Als laatste zijn er zes tegels waarop een jonkvrouw is afgebeeld, zij staat altijd op een stadsdeel. Leg je deze tegel aan een stad waarop reeds andere horigen staan, dan mag je er hier één van afnemen en teruggeven aan de eigenaar.

Wat krijg je met Carcassonne De Draak, de fee & de Jonkvrouw?

• 30 nieuwe landtegels met 4 verschillende symbolen (vulkaan, draaksymbool, magische poort, jonkvrouw)
• De draak, deze komt in het spel wanneer een vulkaantegel getrokken wordt. Ze zal 6 stappen lopen wanneer een draaktegel getrokken wordt.
• De goede fee

Carcassonne De Draak, de fee & de Jonkvouw is de koop via bol.com en 999 Games.

Carcassonne uitbreiding: De Toren

Met uitbreiding Carcassonne De Toren wordt er één groot nieuw spelelement toegevoegd, het opbouwen van torendelen. Wanneer je dit doet, mag je in een verticale of horizontale lijn van de toren één meeple van je tegenstander gevangen nemen. Het bouwwerk waar de meeple op stond, is dan vrij in te pikken door de andere spelers. Een toren start bij één torendeel met een reikwijdte van 1 tegel horizontaal en verticaal vanaf de toren gemeten. Per torendeel dat wordt opgebouwd, reikt de toren één tegel verder om een meeple gevangen te nemen.

Als spelers elkaars meeple gevangen hebben, mogen deze met elkaar gewisseld worden om weer in het spel te komen. Een andere optie is het terugkopen van meeples. Je levert daarvoor 3 punten in op het scorespoor, de speler die jouw meeple gevangen had krijgt juist 3 punten.

Als je een bouwwerk hebt, bijvoorbeeld een grotere stad, wat je niet kwijt wilt raken. Dan kun je in de verdediging gaan door een toren die in bereik lijkt te komen af te bouwen. Je plaatst dan een meeple op de toren.

Wat krijg je met Carcassonne De Toren?

• 18 nieuwe landtegels
• 30 torendeeltjes die je kunt opbouwen op nieuwe ‘toren’tegels
• Een tegelhouder voor tijdens het spel

Carcassonne De Toren is te koop via bol.com en 999 Games.

Carcassonne uitbreiding: Burgemeesters en Abdijen

De burgemeester komt in het spel, deze mag alleen in een stad geplaatst worden. Deze is zoveel meeples waard als het totaal aantal schildjes in een stad. Met de burgemeester kun je daardoor heel wat steden van tegenstanders veroveren.

Wat ik zelf het leukste vind aan deze uitbreiding is de introductie van de herenboerderij. Je kunt daarmee aan het einde van het spel maar liefst 4 punten per stad krijgen wanneer deze in een weide geplaatst wordt. Liggen er al boeren in de weide waarin de herenboerderij geplaatst wordt? Dan gaan deze terug naar de spelers, en krijgen zij direct drie punten per aangrenzende stad.

Ik zelf vind het ontzettend gaaf om al redelijk vroeg in het spel een herenboerderij in het spel te plaatsen. Om daar vervolgens op slinkse wijze steeds boeren mee in verbinding te krijgen, waardoor je de boer terug mag pakken en de punten mag innen. Lukt het je dan om een groot aantal steden te verbinden en steeds een boer in verbinding te brengen met je herenboerderij, dan heb je haast de garantie om uit te lopen op je tegenstanders.

Ook komt de transportwagen in het spel (wij noemen deze de ‘kar’). Bouw je met de wagen een bouwwerk af, dan mag je deze op één van de bouwwerken rondom de huidige positie van de wagen plaatsen.

Als laatste komen er abdijtegels in het spel. Deze mogen alleen geplaatst worden in één ‘gat’ op het spelbord, wanneer er rondom al tegels liggen. Heel handig als je een bouwwerk niet af krijgt, bijvoorbeeld doordat iemand anders je heeft klemgezet. Je kunt dan alsnog je horige terug krijgen en punten halen. Op een abdijtegel mag je ook een horige plaatsen, om 9 punten te verdienen net zoals een klooster uit het basisspel.

Wat krijg je met Carcassonne Burgemeesters en Abdijen?

• 12 nieuwe landtegels.
• 6 abdijtegels: voor iedere speler één, waarmee gaten in het spel opgevuld kunnen worden.
• 6 burgemeesters, deze krijgen de waarde van het aantal schildjes in de stad.
• 6 herenboerderijen, voor 4 punten per aangrenzende stad in een weide.
• 6 transportwagens, waarmee je bij het afronden van een bouwwerk mag overspringen naar het volgende bouwwerk.

Carcassonne Burgemeesters en Abdijen is te koop via bol.com en 999 Games.

Carcassonne uitbreiding: Graaf, Koning en Consorten

Eigenlijk is de uitbreiding Graaf, Koning en Consorten een verzameling van vier mini-uitbreidingen voor Carcassonne. We lichten ze kort voor je toe.

Bij mini-uitbreiding Koning & Roofridder houdt je door het gebruik van een fiche steeds bij wie de langste weg en de grootste stad heeft afgebouwd. De speler die op het einde de tegel in bezit heeft voor langste weg of langste stad, krijgt één punt extra voor iedere afgeronde weg of stad.

De rivier II (2) bevat 12 riviertegels. Je gebruikt deze aan het begin van het spel, de rivier bevat een splitsing waardoor een aftakking ontstaat, en een eindstuk met een vulkaan. Als basisregel mag je met de vulkaan direct nogmaals een tegel aanleggen. Wij zelf vinden dit deel wel wat onhandig, door de splitsing gebeurt het nog wel eens dat je de rivier niet af kunt bouwen. Wat we daardoor doen is tijdens het schudden de splitsing apart houden, en op het laatst vrij onderin de stapel toevoegen. Zo weten we zeker dat de rivier af komt.

Met de Graaf van Carcassonne wordt er een stadstableau geïntroduceerd. Spelers mogen één horige in één van de vier stadsdelen plaatsen wanneer ze een bouwwerk afronden van een andere speler en hiervoor geen punten verkrijgen. De horigen die in de stad staan mogen op het laatste moment tijdens de telling van een bouwwerk ingezet worden. Stel een grote stad wordt afgerond, dan kun je er wellicht voor zorgen dat jij de overhand in die stad krijgt. Je strijkt dan alle punten op! Maar let op, want het stadsdeel waarop de Graaf van Carcassonne staat is inactief. Alle meeples die in dat stadsdeel staan, mogen niet ingezet worden. Op het moment dat je een horige in één van de vier stadsdelen plaatst mag je ook de graaf verplaatsen naar een ander stadsdeel.

De laatste mini-uitbreiding Cultusplaatsen & Ketters zijn eigenlijk hetzelfde als kloosters uit het basisspel. Je bouwt ze rondom af zodat je de meeple mag terugnemen en 9 punten krijgt. Maar, een extra dimensie kan roet in het eten gooien. Wanneer cultusplaatsen naast kloosters worden gebouwd worden de spelers uitgedaagd om als eerste hun eigen bouwwerk af te ronden. Degene die als eerste klaar is krijgt alle punten, de ander krijgt niets!

Ook al zijn het een aantal mini-uitbreidingen, je krijgt toch best wel veel Carcassonne met deze uitbreiding. Het leuke is dat alle mini varianten los gebruikt kunnen worden of juist te combineren zijn. Je kunt het stadstableau als starttegel gebruiken, hier direct de rivier aan bouwen, de cultusplaatsen toevoegen en als laatste Koning & Roofridder gecombineerd gebruiken.

Wat krijg je met de uitbreiding Graaf, Koning en Consorten?

• 12 tegels van De Rivier II (2), inclusief een splitsing van de rivier
• 10 tegels, waaronder de cultusplaatsen
• 2 stadstableaus
• De ‘Graaf’ als een houten speelstuk
• 2 tegels en 2 fiches voor Koning & Roofridder

Carcassonne Graaf Koning en Consorten is te koop via bol.com en 999 Games.

Carcassonne uitbreiding: Het Circus

In uitbreiding het Circus komen dieren een kunstje doen in het rondreizende circus. Trek je een tegel met daarop de standplaats voor een circustent, dan wordt die tegel net zoals iedere andere tegel aangelegd in het spel. Op de standplaats wordt een dierfiche gedekt neergelegd, met daar bovenop de circustent. Alle spelers mogen vanaf nu in de directe omgeving (rondom 3 x 3 tegels) een tegel plaatsen en daarop een horige zetten. Bij het trekken van een volgende tegel met daarop een standplaats, dan verhuist de circustent daar direct naartoe. De dierfiche wordt omgedraaid en alle spelers met horigen in de directe omgeving krijgen het aantal punten wat aangegeven staat op de fiche. Dit kan variëren van 1 tot 7 punten per horige. Sta je met 2 horigen in de buurt, dan krijg je maar liefst 14 punten.

Trek je een tegel met daarop een acrobatenplaats, dan mag je daarop de eerste horige als acrobaat plaatsen. Een acrobaat is altijd 5 punten waard aan het einde van het spel, ongeacht of deze af komt of niet. Je kunt proberen een acrobatenplaats af te krijgen, dat lukt door 3 horigen als acrobaat op de tegel te plaatsen. Je ontvangt dan in totaal 15 punten. Je mag acrobaten toevoegen wanneer je een tegel in de directe omgeving plaatst (rondom 3 x 3 tegels). Andere spelers mogen meedoen, je krijgt ook in dat geval 5 punten per horige.

Als laatste krijgt iedere speler in deze uitbreiding een circusdirecteur als extra horige. Deze gedraagt zich zoals andere horigen en mag op alle bouwwerken staan. Gebruik je de circusdirecteur in de directe omgeving van een artiestenplaats of een standplaats voor de circustent? Dan ontvang je 2 punten extra voor ieder van deze tegels!

Wat krijg je met de uitbreiding Het Circus?

• 12 tegels met een standplaats voor de circustent
• 8 tegels met een artiestenplaats
• De circustent en 16 dierfiches
• 6 circusdirecteuren, één extra horige voor iedere speler

Carcassonne Het Cirus is te koop via bol.com en 999 Games.

Carcassonne uitbreiding: Schapen & Heuvels

Het eerste deel van de uitbreiding Schapen & Heuvels draait om herders en zijn schapen. In het bijgeleverde zakje zitten schaapsfiches met daarop één tot vier schapen, en twee fiches met daarop een wolf. Bij het aanleggen van een tegel met een stuk weide, mag je kiezen om een gewone horige of een herder te plaatsen. Kies je voor een herder, dan mag je één fiche uit de meegeleverde zak trekken en deze op de wei leggen. Steeds wanneer je deze weide vergroot, mag je opnieuw een fiche trekken en deze toevoegen of kiezen voor het terugnemen van je herder en daarbij alle schapen te tellen. Het totaal aantal schapen vormt het aantal punten wat je krijgt.

Trek je echter voor die tijd een wolf uit de zak, dan verlies je al je schapen en gaat je herder terug naar huis. Een kleine geluksfactor wordt dus wel geïntroduceerd. Hoe vaak kun je schapen blijven toevoegen zonder een wolf te trekken?

Er kan een situatie voordoen waarbij door het aanleggen van een tegel twee herders in dezelfde weide terecht komen. De schapen worden dan gedeeld. Neemt één van de twee spelers zijn herder terug, dan krijgen beide spelers punten gelijk aan het aantal schapen. Trekt één van de spelers een fiche met de wolf, dan hebben beide spelers niets!

Het tweede deel draait om heuvels, in het spel zitten landtegels waarop een klein heuveltje met vlaggetje is afgebeeld. Trek je deze tegel, dan mag je een tweede tegel trekken en onder je eerste tegel schuiven. Bij het aanleggen is deze tegel daardoor net iets hoger dan de andere tegels in het spel. Bij een gelijkstand wint de speler die met zijn horige op een heuvel staat.

Als laatste onderdeel worden wijngaarden geïntroduceerd. Voor iedere wijngaard die direct tegen het klooster ligt ontvang je 3 bonuspunten als het lukt je klooster af te bouwen. Lukt het niet om het klooster af te ronden, dan geven de wijngaarden geen extra punten.

Wat krijg je met de Carcassonne Schapen & Heuvels?

• Een buidel met 16 schaaps- en 2 wolfsfiches
• Een herder voor iedere speler
• 18 nieuwe landtegels met heuvelsymbolen en wijngaarden

Carcassonne Schapen & Heuvels is te koop via bol.com en 999 Games.

Carcassonne uitbreiding: Bruggen, Burchten en Bazaars

Iedere speler krijgt aan het begin van het spel een aantal bruggen, afhankelijk van de hoeveelheid spelers waarmee je speelt. Deze kun je inzetten om over objecten op je eigen tegel of bestaande tegels heen te bouwen. Bijvoorbeeld over een brug of stadsdeel. Die brug telt als weg, je mag er ook direct een meeple op plaatsen. Zelf vind ik de bruggen vooral leuk om in te zetten zodat weiden voor boeren groter worden, zo kun je echt een groot aantal steden in je weide krijgen. Helemaal leuk in combinatie met een herenboerderij uit uitbreiding Burgemeester en Abdijen.

Daarnaast krijgen de spelers burchten, die geplaatst mogen worden bovenop een kleine stad van 4 punten die afgerond wordt. Wanneer een speler hierop een meeple plaatst, krijgt de speler het volledige aantal punten van het eerstvolgende bouwwerk wat afgerond wordt in de directe omgeving. Dat zou een enorme stad kunnen zijn. Dit kan ook een eigen bouwwerk zijn, waardoor je eigen twee keer de punten krijgt!

Als laatste zijn er langtegels met bazaars. Trek je er hier één van, dan wordt de markt geopend en worden er net zoveel tegels geveild als dat er spelers mee doen aan het spel. De spelers mogen ieder een bod uitbrengen met punten. Heel eerlijk, het bazaar onderdeel hebben wij na één keer proberen aan de kant geschoven. We gebruiken de tegels wel, maar het bied element laten we er volledig uit. Wij zelf vinden dit element niet bijzonder en het past niet zo goed bij het spel.

Wat wij wel leuk vinden, is dat deze uitbreiding komt met een aantal leuke tegels met goede stadsdelen. Bijvoorbeeld een soort ‘brug’ stadsdeel om over de stad van een ander te bouwen. Of tegels waarmee je goed de stad van een andere speler kan innemen.

Wat krijg je met de Carcassonne Bruggen, Burchten en Bazaars?

• 12 nieuwe tegels
• Houten bruggen voor alle spelers, totaal 12 stuks
• 12 burcht fiches

Carcassonne Bruggen, Burchten en Bazaars is te koop via bol.com en 999 Games.

Met welke Carcassonne combinaties spelen wij graag?

Ja, heel eerlijk, wij hebben echt alle Carcassonne uitbreidingen die er bestaan. Dat geeft heel veel mogelijkheden, al moeten we ook eerlijk zeggen dat het op het begin heel gaaf is om alle uitbreidingen met elkaar te combineren. Maar dit ook wel wat veel kan zijn, waardoor het niet meer lekker snel en makkelijk speelt. Niet dat we daarmee willen zeggen dat je niet te veel uitbreidingen moet kopen, in tegendeel. Wij vinden het juist alleen maar leuk om af te kunnen wisselen en verschillende combinaties te maken.

Voor ons vormt Kooplieden & Bouwmeesters gezamenlijk met Kathedralen & Herbergen het basisspel. Deze twee uitbreidingen geven zoveel extra, maar nog belangrijker werken zo goed samen met het basisspel. Dat je ze gewoon direct mist als je er niet mee speelt. Herbergen zorgen ervoor dat wegen ineens een stuk interessanter worden. En de bouwmeester met dubbele zetten zorgt voor net wat extra’s.

Wat we verder meestal doen is steeds een paar uitbreidingen kiezen. Bruggen, Burchten & Bazaars zorgt ervoor dat je kan meeliften op een megastad van een ander. Dat kan echt een gevecht zijn om het verkrijgen van een burcht dicht tegen die grote stad, en de ander die dan die burcht zo snel mogelijk wil wegnemen door een klein weggetje of stadje af te maken.

We gebruiken verder vaak de rivier uitbreiding (variant 1 uit de Big Box) zodat je direct start met een strook van starttegels. Ook het Circus voegen we vaak toe, waarbij de tent soms voor een verrassende wending qua punten kan zorgen.

Hoe kies je de beste Carcassonne uitbreiding?

Met zoveel keus is het moeilijk kiezen, welke Carcassonne uitbreiding past het beste bij jou? In onderstaande overzicht hebben we een poging gedaan om overzichtelijk weer te geven wanneer je welke uitbreiding het beste kunt kopen. Natuurlijk is dit wel een beetje onze eigen mening, maar het geeft een goed inzicht over wat de uitbreidingen brengen. Eigenlijk is dit een samenvatting van het gehele artikel.

Originele Carcassonne met uitbreidingen in nieuwe stijl combineren

Sinds 2016 worden Carcassonne uitbreidingen uitgegeven in nieuwe stijl door 999 Games. Alle uitbreidingen in dit overzicht zijn verkrijgbaar in de nieuwe stijl. Nog beter om te weten is dat het mogelijk is om het ‘originele’ Carcassonne basisspel gecombineerd kan worden met nieuwe uitbreidingen.

Aan de voorkant zien de tegels er misschien wel net even wat anders uit, en naar onze mening ook gewoon veel mooier. Maar aan de achterkant zijn de tegels nog gewoon hetzelfde zoals in het oude basisspel. Gelukkig maar, je kunt dus gewoon combineren!